MAURIZIO PELLEGRIN, The Great M.P .in Istanbul
22 NOVEMBER-31 DECEMBER 2008
Maurizio Pellegrin (born in Venice, Italy, 1958) is an artist who mixes different visual art practices with film making and theoretical and writing skills. He is a complete figure of artist/intellectual in the purest tradition of the XX° Century, needed more now than ever before, in a time of superficial, commercially oriented messages and under almost total media dominion.
Hidden behind his name initial letters, the artists take on Istanbul is autobiographical. So much, because he has lived and worked in Istanbul in three different periods before the show, to collect images, ideas and experiences. The fruit of this period of life is a book, with the same title as the show. Not an art catalogue nor a guide of Istanbul, this publication is a bit of these and a visual diary, a reference book, a testimony of the research carried in the city of Istanbul between Autumn 2007 and Summer 2008.
The artistic work for the show crosses the boundaries of mixed media artistic interventions, scholarly research, performance and film making, and is the result of a wide-reaching research on the field conducted as team work in collaboration between the artist, BM SUMA CAC, the Italian Cultural Institute and Nuova Icona of Venice.
In locations throughout all of Istanbul selected with the widest sweep of the eye, Pellegrin has cast shadows of his work, has left objects (meaningful but also mysterious), has tied threads. The artist’s signature work can be defined as an act of recalling to memory, of reciting spells, of putting together pieces separated long ago and making them alive again, with compassion. In the installations and film frames used for the book, Pellegrin adopts photography and video for their immediacy of discourse, for their aptitude to convey the intimacy of personal experience, and the flow of a fresh, new narrative based on the old tradition of visual realism.A realism reborn for the necessity to reopen the dialogue between the artist and society. The images of the book are the outcome of actions, a contribution to the existing memories of Istanbul, but also a new production themselves, upon which an infinite subsequent series of actions and memories can be built.
One of the possible readings of this oeuvre is that of a controlled complexity. Many elements are held together as if casually; but they find an overall order and a superior meaning by their own apparently random gathering, the author’s signature given by the juxtaposition of objects or images on a given, already existing reality.
Are the “given images” which Pellegrin adjusts on the already way too complex and layered face of Istanbul able to make an effect? To change the substance they are attempting a dialogue with it? Are they fruitful grafts, or only decorative tattoos?
Should we even suspect the artist of acting as a cannibal on the over-nourishing body of Istanbul, city of so many memories?
Maybe an answer is already in the rhetoric dichotomy described on the previous line: Pellegrin’s interventions are grafts of meaning: offering a distortion or interpretation of the original meanings, they contribute critically to make them deeper. These images bring to their support complexity, fascination, and act both as a commentary from the artist’s point of view and as a catalyst, freeing emotions.All through Pellegrin’s work we find signs of autobiography. Places visited, or read about, or dreamt of; people which are part of his life or have been just short encounters. The artist talks, remembers, alludes, describes, presents, cries and ironically describes the human condition.
With his attitude towards the existence the artist tries to encounter himself, in a perpetual movement of removing and approaching. The existential thematic of love, death, desire, presence, absence, dream, are constantly touched. It emerges also a sometimes transience of solitude, somehow mitigated by the use of irony.
“The Great M. P. in Istanbul” is an encounter of the artist with himself. Beside the title, it is not a celebration of power or success but a celebration of his impossibilities, his own mortality, and all his difficulty to connect with the surrounding world.
“I had the privilege to work and dream in Istanbul, and the antique tale between my city of Venice and the city of Istanbul seems had never been interrupted.
Two so marvellous civilizations are together again in a perpetual exchange.
The enchantment lies in that subtle diaphragm between the spirit of the population, the geography, the historical sites, and the new energy that looks forward.
All of this emerges silently and without any rhetoric.
The effort for this project has been quite long and relevant for me, but the task of learning and growing it is always demanding.
The Great M. P. in Istanbul is inspired by many states of the mind, and I have created a site specific work for each place that I have encountered and dreamed about it. I am considering this as a sort of dream because my approach to the things of the world it is always poetic.” Artist’s statement.
Vittorio Urbani, October 2008
MAURIZIO PELLEGRIN
BÜYÜK M.P. ISTANBUL’DA
ISTANBUL ÜSTÜNE BİR SERGİ VE BİR KİTAP
22 KASIM – 30 ARALIK 2008
İstanbul, dünya entelektüellerinin ve sanatçılarının dikkatini çekiyor; bunların çoğu, kentin dayanılmaz çelişkilerle dolu olduğunu, kendine has bir karmaşası olduğunu ve son derece esin verici olduğunu belirtiyorlar. Bu kişiler Paris, Londra, Berlin’de olduğu gibi İstanbul’da uzun süre yaşamıyor, ama yine de aldıkları etkiyle İstanbul için ve İstanbul üstüne işler üretiyorlar. Bu kısa süreli karşılaşma, kenti tanımak ve anlamak için yeterli oluyor mu? Bu sorunun yanıtı Maurizio Pellegrin’in BM Suma Çağdaş Sanat Merkezin’deki sergisinde izlenebilir. Sergi bir kitap ile de bütünleniyor.
Pellegrin’in İstanbul için ve İstanbul üstüne yapıt dizisi ve kitabı sanatçıyı (bir otoporte olarak) birleştiren birçok katmandan, seçilmiş tarihi ortamlardan, biriktirilmiş/biraraya toplanmış nesnelerden ve yapıtın öznesi olarak kentin görüntülerinden oluşuyor.
Sanatçı, İstanbul’un içinde dolaşmakta, kentin hazineleri ya da mirası ile, kendi algı, düşünce ve duygularını ifade etmek, açıklamak ya da iletmek için seçmiş olduğu nesneler arasında, çok öznel bir düzen yaratmak amacıyla bir araştırma ve keşif gezisine çıkmaktadır.
Yapıtlarının isimleri, karmaşık bir konu demetini, -şu durumda İstanbul’u- ele alışındaki yaklaşım ve yöntemi ortaya koyar: Soru, Bellek, Devamlılık, Varlık, Kimlik, Övgü, Yapı, Ölçü, Ruh Göçü, Ölüm, Hayalet, İşaretler, Müzik, Düşünce, Enerji, Çeşitlilik, Dilek, Yolculuk, Hayal.
Dilbilimsel ve felsefi olarak bunlar, dünya tarihinde, devamlılık ve kesintiye uğramışlık, yerleşmişlik ve göç, yaşam ve ölüm, kaos ve düzen gibi karşıtlıklarıyla anılan konumdaki İstanbul’u tanımlayan niteliklerdir. Pellegrin, soylu sözcükler kullanarak, neredeyse onu kutsayarak, kenti şiirsel bir özen ve saygıyla ele almaktadır. Aynı zamanda bu başlıklarla, İstanbul’un ruhunu anlama deneyimini ve yöntemini de anlatmaktadır.
Sanatçının kentte yaşadığı sürede gerçekleştirdiği bir tür performans dizisinin ürünü olan yerleştirmelere ait fotoğrafların arasında, bir ziyaretçi olarak her birine övgülerini bırakarak Pellegrin, seçilmiş mimari mekânları ortaya çıkarmıştır. Çeşitli pozisyonlardaki otoportreleri, onun bu kent serüveni içindeki belirsiz varlığına işaret etmektedir. Kendini kataloga ekleyerek Pellegrin onu, çifte tabiatlı ve çifte bilgiye sahip bir kitap olarak tayin etmektedir: O, İstanbul’un öznel görsel bir tarihi olmanın yanısıra, aynı zamanda da kendini kentin karmaşıklığını çözmeye yönelik bir ödevle cezalandırmış bir sanatçının kendi kendine olan hesabıdır.
Istanbul 2010 sürecinde İstanbul için üretilecek işler arasında dikkat çekeceğini düşündüğümüz bu serginin açılışında sanatçı hazır bulunacak ve kitap satışa sunulacaktır.
Interview with Maurizio Pellegrin
Thursday, July 10, 2008
YOU ARE AMOBILE ARTIST TRAVELLING BETWEENVENICEANDNEW YORKWHEN NOT TO MENTION ALL THE OTHER CITIES YOU HAVE BEEN VISITING FOR YOUR WORK. ISTANBUL ENTERED INTO YOUR AGENDA IN 2000 ON THE OCCASION OF THE GROUP SHOW CURATED BY VITTORIO URBANI IN THE MODEST SPACE OF BORUSAN ART GALLERY. IT SEEMS THAT SINCE THAN ISTANBUL BECAME ANOTHER OBSESSION FOR YOU. I WOULD LIKE TO KNOW THE SPIRITUAL, MENTAL AND PRACTICAL PROCESS OF GETTING INVOLVED WITH A CITY AS AN ARTIST, WRITER AND PHILOSPHER?
There are cities in which you get involved and other cities, no matter what you do, but you cannot have a deal with. As it happen in life, sometime it depends on you or it depends from the other side or it is a mutual business. This is just to say that it is not an automatic procedure and does not happen all the time. I do not even think there is a process as well; I would prefer to use the word chance. In addition sometime the relation rests only on a spiritual level, in other cases it travels on mental channels and in some cases it is able to become a practical event. It is quite obvious that a city is many things and hundreds of scholars could easily explain and focus on this, offering different perspectives for different artists and so on. It has been important to my encounter with the city something apparently not noticeable or relevant: the sound of Istanbul. It is that noise between the things, that constant agitation, never peaceful, a wave without a precise code. It is something dramatic and tragic, beyond our desire or expectations. Every city has a sound, Venice has a particular sound that I recognise immediately: an acute sound immediately suffocated, even more in the winter with the fog. New York beyond the usual noise has a sort of inner tumult. The other thing beyond the light in which I get involved is the energy created and propelled by a not precise source but by various different centres. Nothing is in order or linear, nothing is circular as well. A sort of order-disorder that at the end is able to balance the force. In term of relation you can be against a city, you can resist to a city, you maintain a sort of isolation in a city, and you can be physically in but with your mind far away. It depends from your behaviour and state of the mind and at the end by your inner reason to be in a place. My first approach withIstanbulat the beginning has been only related to my mind, later I have been able to establish a spiritual relationship related to my real desire to be connected at another level. Only years later again I was able to translate in some parts my emotions and state of the mind and spirit in practical events, works of art or exhibitions. I think it is not easy and requires an amount of humility and desire of listening at different levels. My approach is often driven by an action, or in other cases my reaction is simultaneous, or sometime I discover I had a connection only years later with the use of memories and objects. I do not want to forget that the relation with Istanbul, being a Venetian, has obviously a different special meaning, which is based on historical and legendary mutual exchanges and fighting, relevant for the development of both the cities.
SINCE A DECADE ISTANBULIS GETTING THE ATTENTION OF WORLD INTELLECTUALS AND ARTISTS; MOST OF THEM INDICATE THAT THIS CITY IS FULL OF CONTRADICTIONS, HAS A PARTICULAR CHAOS AND IS EXTREMELY INSPIRATIONAL. YET, I AM OBSERVING THAT MOST OF THESE PEOPLE- EVEN YOU- ARE NOT LIVING AND WORKING IN ISTANBUL AS THEY WOULD LIVE IN PARIS, LONDON, BERLIN, THEY ARE IN FACT VISITING. IS THIS SHORT ENCOUNTER ENOUGH TO KNOW THIS CITY? OR IS IT THIS SHORT ENCOUNTER THAT MAKES IT MORE ATTRACTIVE?
Generally, I do not think the short encounter is enough. It is not enough an entire life to know ourselves and I suppose we can apply the same principle to a city that it is in a constant transformation. I am also a little bit against the common stereotype of the visitors that found the city in few days so marvellous or enchanting and so on. It is the same banal comment of people for example about their trip inIndia. The most of us start with an approach typical of the predator, we modify the city in relation to our needs and we want to encounter something that it is already in our mind. In the same time it is also true that after a profound knowledge or experience of the city it could happen that you loose that natural approach, giving space to an analysis more complete or profound but without that immediacy. Consequently changing the parameters of the connection a new series of reactions will be established. It is more or less the same difference between a love story and an affair. In addition I am often sometime suspicious of the artist’s approach to a city, and even more of the architect’s approach.
YOUR WORK, PARTICULARLY YOUR 2005VENICEWORK IS A TOTAL INSTALLATION THAT PRESENTS “MUSEUM IN MUSEUM” AND I KNOW THAT YOURISTANBULWORK IS AN EXTENTION OF THISVENICEWORK. WE KNOW THAT EVEN NOW MUSEUMS PLAY AN IMPORTANT ROLE AS REGARDS TO THE RELATION OF ART AND SOCIETY. CAN WE EXPLAIN YOUR APPROACH OF MULTIPLYING THE CONTENT OF THE MUSEUM WITH THE COLLECTION OF YOUR SELECTION AS AN INTELLECTUAL AND PILOSOPHICAL INTERVENTION TO THE IDEOLOGY AND INTENTION OF THE MUSEUM? WHAT DO YOU WANT TO PROPOSE TO THE PUBLIC WITH THIS INTERVENTION?
When I create a site specific work or an intervention in a museum collection I am going to operate an addition or a subtraction or a substitution and definitely a change. In relation to the way to proceed, your intervention could be scarcely visible and announced, or very implosive, but this at the end determines only the time of reaction of the public. Sometime you want an active viewer in other cases you want a passive viewer. I notice that there are museums where the display of the collection is organized around a philological agenda, in other is related to a timeline, in other it is just a collection of artefacts able to testify this or that. In any case a level of energy is established. I like to work around that energy, creating different tensions, and often offering to the public a sort of different possibility that it becomes many possibilities in a time. With my interventions I work on categories of objects, and adding or transforming the museum’ objects automatically I operate a change in the hierarchies of the elements displayed, their symbolic power, and their status. In addition to the objects plays an important role the space in which this operation takes place. All the characteristics of volume, mass, form, dimension, light and temperature are the elements that influence the communication and underline the intervention. The viewer can see or not, or it can only perceive the swift with different states of the mind. Personally I prefer the museum with a collection of different ages, for the contemporary art I prefer the small collections. I find often the big museum of contemporary art a little bit sad; I perceive the same when I go with my children to a zoo. I like complication and implication, interrelation and different platforms. I like also the idea that it is the artist in charge and it is not only the curator or the museum that always decides the display. I never understood why the museums do not have artists as consultants, or the major international exhibitions do not have a number of artists in the board as well.
Maurizio Pellegrin’in İstanbul Yerleştirmesi
Maurizio Pellegrin’in yerleştirmelerinde ve fotoğraflarında, Mnemizm’in saf modernizm ve ütopik gelişimin katılığını eritmeye başladığı 70’lerin sonlarındaki paradigma değişiminin oluşumunu gözlemliyorum. O çağın sanatçıları, kavramlarını insanoğlunun yaratıcı üretiminin bütünlüğüyle ilintilendirmeye başlamıştı, tarihsel perspektif de diyalektik bir diyaloğa giriş yapmıştı. Aynı zamanlarda Umberto Eco, “yapıt” kavramının, köklü bir dönüşüm geçirdiğini ve içinde sadece üçüncüllük ve medyanın değil, tarih, politika, felsefe ve estetiğin de birbiriyle temasa geçtiği, bir tür “açık yapıt” haline geldiğini göstermişti.
Bu yeni büyümede kılavuzluk yapmış olan Joseph Beuys’un yapıtlarıyla ilişkilendirildiğinde Pellegrin’in işleri; belleğin, tarihin ve kültürel mirasın havasına sahip olması bakımından bir benzerlik taşır. Beuys’un malzemeleri organik ve arkaik idi, Pellegrin’inkiler ise kültürel ve sanat tarihsel. Ancak, el yapımı şeylerin ve nesnelerin yan yana getiriliş biçimi, onların mekân içinde eğretilemeli biçimlerde biraraya getirilişi ve düzenlenişi, göze çarpan bir bağlantıdır. Pellegrin’in üretime başladığından bu yana işlerinde görülen, biçimin temel sürekliliği ve tutarlılığı da 70’lerin sanatçılarının tavrıyla oldukça benzeşmektedir. İşleri açıkça ütopyaları ve sosyal plastiği amaçlamaz, ancak bu bellekle ilgili nesneler ve el yapımı şeylerle ilgilenme duyarlılığının geleneği, 70’lerdeki belirleyiciliği anımsatır.
Diğer yandan sanatçının işlerini, Münih’teki farklı müzelerden örnekleri, “Müze Çevresi” (1991) başlığı altında Neue Pinakothek’e yerleştiren John Cage ile de karşılaştırmak isterim. Bu örnekleri sergilerken, rastlantısal yöntemini kullanmış ve onların birlikteliğinin heterojenliğine ve anlaşılmaz oranlarına işaret etmişti. Pellegrin de antika dükkânlarından toplanmış veya müzelerden ödünç alınmış benzer türden örnekleri kullanır ama onları biraraya getiriş biçimi inceden inceye hesaplıdır ve kasıtlı bir şiirsellik ile beraber estetik bir düzen sergiler. Bununla birlikte yine söylemeliyim ki, tıpkı Beuys ve Cage gibi onun da niyeti, değersizlikten, sıradanlıktan ve tüketim kültürünün anlamsızlığından uzaklaşmak ve izleyicilere nesneler ve ortamların içinden yapacakları felsefi bir yolculukta rehberlik etmektir. Beuys ve Cage’in zamanında, tüm bu sözde düşük kültür veya popüler kültür yakıştırmaları, entelektüel sanatçının gündeminden olduğu kadar sanat jargonundan da uzaktı. Günümüzün, düşük ve popüler olanın sanatçı için sınırı aşma malzemesi haline geldiği post-pop, post medya sanatı çağında, Pellegrin’in işi; belirgin şekilde neo-liberal kapitalist tuzakların ve araçların ötesine uzanmıştır. Sanatçı, kendine özgü tarihsel/geleneksel ve modern nesnelerin anlamını, ustalıkla tarihsel ve mimari ortamın içine katmaktadır.
İstanbul için ve İstanbul’daki yapıtı; sanatçıyı (bir otoporte olarak) birleştiren birçok katmandan, seçilmiş tarihi ortamlardan, biriktirilmiş/biraraya toplanmış nesnelerden ve yapıtın öznesi olarak kentin kendisinden oluşuyor. Sanatçı, İstanbul’un içine girer. Kentin hazineleri ya da mirası ile, kendi algı, düşünce ve duygularını ifade etmek, açıklamak ya da iletmek için seçmiş olduğu nesneler arasında, çok öznel bir düzen yaratmak amacıyla bu araştırma ve keşif sahnesine dalar.
Yapıtlarının isimleri, karmaşık bir mevzuyu, -şu durumda İstanbul’u- ele alışındaki yaklaşım ve yöntemi ortaya koyar: Soru, Bellek, Devamlılık, Varlık, Kimlik, Övgü # 1, Övgü # 2, Yapı, Ölçü # 1, Ölçü # 2, Ruh Göçü, Ölüm, Hayalet, İşaretler, Müzik, Düşünce, Enerji, Çeşitlilik # 1, Çeşitlilik # 2, Dilek, Yolculuk, Hayal.
Dilbilimsel ve felsefi olarak bunlar, dünya tarihinde, devamlılık ve kesintiye uğramışlık, yerleşmişlik ve göç, yaşam ve ölüm, kargaşa ve düzen gibi karşıtlıklarıyla anılan konumdaki İstanbul’u tanımlayan niteliklerdir. Pellegrin, soylu sözcükler kullanarak, neredeyse onu kutsayarak, kenti şiirsel bir özen ve saygıyla ele almaktadır. Aynı zamanda bu başlıklarla, İstanbul’un ruhunu anlama deneyimini ve yöntemini de anlatmaktadır.
Sükûnet içinde bir çeşmenin veya bir mezarın taşlarının üstüne yerleştirilmiş biriktirilmiş, hazır yapılmış nesneler, bir karşıtlık hilesi yaratmaktadır, ikili bir bakış açısı taşımaktadır. Gündelik kullanımı olan bir nesne/el yapımı şey/alet olarak bunlar, -her ne kadar bu nesnelerin bazıları aynı zamanda tarihi olsa da- mevcut uygarlığı ve sanatçının kendine özgü bir koleksiyoncu olarak kimliğini yansıtırlar. Ancak, bu nesneleri/el yapımı şeyleri/aletleri, tarihi mimari ortamın içine yerleştirerek Pellegrin, onlar için olduğu kadar mimarlık için de yeni anlamlar yaratmaktadır. İzleyici, yıkıcı bir etki deneyimlemektedir; nesnenin kendisiyle değil fakat mekânın seçimi ve tahsisiyle ilintili olarak, estetik algısında bir boşluk oluşmaktadır.
Aslen bir performansın ürünü olan yerleştirmeye ait fotoğrafların arasında, bir ziyaretçi olarak her birine övgülerini bırakarak Pellegrin, seçilmiş mimari mekânları ortaya çıkarmıştır; çeşitli pozisyonlardaki otoportreleri, onun bu kent serüveni içindeki belirsiz varlığına işaret etmektedir. Kendini kataloğa ekleyerek Pellegrin onu, çifte tabiatlı ve çifte bilgiye sahip bir kitap olarak tayin etmektedir: O, İstanbul’un öznel görsel bir tarihi olmanın yanısıra, aynı zamanda da kendini kentin karmaşıklığını çözmeye yönelik bir ödevle cezalandırmış bir sanatçının kendi kendine olan hesabıdır.
Beral Madra
Maurizio Pellegrin ile Röportaj
10 Temmuz, Perşembe, 2008
Beral Madra: Venedik ve New York arasında seyahat eden, devamlı hareket halinde bir sanatçısınız, işiniz için ziyaret ettiğiniz tüm diğer kentleri saymıyorum bile. İstanbul, 2000 yılında küratörlüğü Vittorio Urbani tarafından Borusan Sanat Galerisi’nin mütevazı mekanında yapılan grup gösterisi vesilesiyle gündeminize girdi. Öyle görünüyor ki o zamandan bu yana İstanbul, sizin için bir başka saplantı haline gelmiş. Bir sanatçı, yazar ve felsefeci olarak bir kentle uğraşmanın manevi, zihinsel ve pratik sürecini öğrenmek isterim.
Maurizio Pellegrin: Kentler vardır onlara karışırsınız, bir de diğerleri vardır, ne yaparsanız yapın, bir bağlantı kuramaz veya kişisel düzeyde onu çözemezsiniz. Tıpkı yaşamın kendisinde olageldiği üzere bazen bu sizden kaynaklanır, bazen kentten, bazen de karşılıklı durumunuzdan. Dolayısıyla bu, kendiliğinden gelişen bir işlem değildir ve her zaman da gerçekleşmez. Hatta bir sürecin var olduğunu bile düşünmüyorum. Rastlantı sözcüğünü kullanmayı yeğlerim. Dahası, bazı durumlarda ilişki, sadece manevi bir zemine dayanmaktadır, bazı başka durumlarda, zihinsel kanallar arasında yolculuk etmektedir ve yine bazı başka durumlarda da uygulamalı bir hale gelebilmektedir. Bir kentin birçok şey anlamına geldiği gayet açıktır ve yüzlerce eğitimli insan farklı sanatçılar için farklı bakış açıları sunarak vs. bunu kolaylıkla açıklayabilir ve konunun üzerine odaklanabilir. Görünen o ki; farkına varılmayan veya önemsiz görülen bir şey, kentle karşılaşmamda benim için kayda değer bir önem oluşturdu: İstanbul’un sesi. Şeylerin arasındaki gürültü, sürekli çalkalanma, hiçbir zaman huzura eremeyen, kesin bir kodu olmayan bir dalga. Bu dramatik ve trajik bir şey; arzu ya da beklentilerimizin ötesinde… Her kentin bir sesi vardır. Venedik’in, benim anında ayrımsadığım kendine has bir sesi vardır: Derhal boğulan keskin bir ses, özellikle kışın sisle beraber daha da artan. New York, olağan gürültüsünün dışında bir tür içsel patırtı sesine sahiptir. Işığın berisinde kalan benim ilgilendiğim bir diğer açı ise; kesin bir kaynaktan değil ama türlü farklı merkezler tarafından yaratılıp sürüklenen enerji. Hiç bir şey ahenkli veya doğrusal değil ama aynı zamanda dairesel de değil. Sonuçta kuvveti dengelemeyi başarabilen bir tür düzen-düzensizlik hali. İlişki bağlamında bir kente karşı olabilirsiniz, bir kente karşı koyabilir, ona direnebilirsiniz, kentin içinde bir tür yalıtılmışlık halini sürdürebilirsiniz ve fiziksel olarak içindeyken zihinsel olarak çok uzaklarında olabilirsiniz. Bu, tutumunuza, haleti ruhiyenize ve sonuçta bir yerde bulunma içsel nedeninize bağlıdır. Başlangıçta İstanbul’a yönelik ilk yaklaşımım, sadece aklımla bağlantılıydı, daha sonra başka bir düzeyde bağlanmak arzumla ilintili olarak manevi bir ilişki kurmayı başardım. Sadece yıllar sonra bir kez daha pratik vakalarda, sanat yapıtları veya sergilerde duygularımın, haleti ruhiyemin ve ruhumun bir kısmını tercüme etme imkânını buldum. Bence bu kolay değil, bir miktar tevazu ve farklı düzeylerde dinleme isteği gerektiriyor. Benim yaklaşımım sıklıkla bir eylem tarafından yönlendirilir, ya da başka durumlarda tepkim anındadır, bazen de anıların ve nesnelerin aracılığıyla yıllar sonra bir bağlantı kurduğumun farkına varırım. Bir Venedikli olarak, her iki kentin de gelişiminde payı olmuş tarihi ve efsanevi alışveriş ve savaş geçmişine dayanarak, İstanbul ile olan bağlantımızın bariz şekilde farklı ve özel bir anlama sahip olduğunu gözardı etmek istemem.
Beral Madra: On yıllık bir süredir İstanbul, dünya entelektüellerinin ve sanatçılarının dikkatini çekiyor; bunların çoğu, kentin çelişkilerle dolu olduğunu, kendine has bir karmaşası olduğunu ve son derece esin verici olduğunu belirtiyorlar. Ancak ben, bu kişilerin çoğunun -hatta sizin de- bir Paris, Londra, Berlin’de yapacakları gibi İstanbul’da yaşayıp çalışmadıklarını gözlemliyorum, onlar sadece ziyarete geliyorlar. Bu kısa süreli karşılaşma, kenti tanımak için yeterli mi? Yoksa bu kısa karşılaşma mı onu daha çekici kılan?
Maurizio Pellegrin: Genel olarak bu kısa karşılaşmanın yeterli olduğunu düşünmüyorum. Bir koca ömür bile kendimizi tanımaya yetmiyor. Aynı ilkenin, yani sürekli bir dönüşüm içinde olmanın, bir kent için de geçerli olduğuna inanıyorum. Aynı zamanda, kenti birkaç günde harikulade, büyüleyici, vs. bulan ziyaretçilere de biraz karşıyım. Bu örneğin, Hindistan’a bir gezi yapmış kişilerin sıradan yorumuyla aynı şey. Çoğumuz tıpkı yırtıcı bir hayvana özgü bir yaklaşımla işe koyuluruz, kenti kendi gereksinimlerimiz doğrultusunda değiştiririz ve hâlihazırda aklımızda olan bir şeyle karşılaşmak isteriz. Öte yandan, kent hakkında derin bir bilgi veya deneyim edindikten sonra, o doğal yaklaşımınızı kaybetme ve daha eksiksiz veya etkileyici ama bir o kadar da doğrudanlıktan yoksun bir analize yer açma, kapılma durumuyla karşı karşıya kalabileceğiniz de bir gerçektir. Sonuç olarak, bağlantının parametrelerini değiştirdiğinizde yeni bir dizi tepki ortaya çıkmış olacaktır. Bu hemen hemen bir aşk hikayesi ile gönül macerası arasındaki farkın aynıdır. Ayrıca ben sıklıkla, sanatçının, -hatta mimarınkinden daha da çok- kente yaklaşımından kuşku duyuyorum.
Beral Madra: İşleriniz, özellikle de 2005 Venedik işiniz, “müze içinde müze”yi sunan bütünsel bir yerleştirmeydi ve ben biliyorum ki, İstanbul yapıtınız da bu Venedik işinizin bir uzantısı. Sanat ve toplumla olan ilişki bağlamında müzelerin hala önemli bir rol oynadığını biliyoruz. Seçiminizin koleksiyonu ile müzenin içeriğini artırma yaklaşımınızı, müzenin ideoloji ve maksadına entelektüel ve felsefi bir müdahale olarak açıklayabilir miyiz?
Maurizio Pellegrin: Mekâna özgü bir iş yarattığımda veya bir müze koleksiyonuna müdahalede bulunduğumda, bir ekleme ya da çıkarma veya yer değiştirme, yani kesinlikle bir değişiklik etkisi oluşturuyorum. Devam edilecek yolla bağlantılı olarak, müdahaleniz güçlükle görünür ve hemen hemen hiç bildirilmemiş olabilir veya çok içten patlamalı da olabilir, ancak bu, en son kertede sadece seyircilerin tepki zamanını belirler. Bazı durumlarda etkin bir izleyici, bazı başka durumlarda ise edilgen bir izleyici istersiniz. Bazen koleksiyon sergisinin filoloji ile ilgili gündem etrafında düzenlendiği yerde müzeler olduğunu fark ediyorum, bazı başka hallerde, bir zaman çizgisi ile ilişkili olduğunu, bazısında ise, sadece şuna veya buna tanıklık edebilecek el yapımı şeylerin bir koleksiyonu olduğunu fark ediyorum. Her durumda, belli bir enerji düzeyi oluşuyor. Ben o enerjinin çevresinde çalışmaktan, farklı gerilimler yaratmaktan ve sıklıkla seyircilere, belli bir zaman dilimi içinde birçok olasılık haline dönüşen bir tür farklı olasılık sunmaktan hoşlanıyorum. Müdahalelerimle, nesnelerin kategorileri üzerinde çalışıyor, müzenin nesnelerini otomatik olarak ekleyerek veya dönüştürerek, sergilenen unsurların hiyerarşisindeki değişimi, onların simgesel gücünü ve konumunu yönetiyorum. Nesneler dışında, çalışmanın gerçekleştiği mekan da önemli bir rol oynuyor. Ses, kütle, biçim, boyut, ışık ve sıcaklık özelliklerinin tümü, iletişimi etkileyen ve müdahalenin altını çizen unsurlar. İzleyici görebilir de görmeyebilir de, veya geçişi sadece değişik ruh halleriyle algılayabilir. Kişisel olarak ben, müzeyi farklı çağların koleksiyonuna sahip şekilde tercih ediyorum, çağdaş sanatlar için küçük koleksiyonları yeğliyorum. Genellikle büyük çağdaş sanatlar müzesini biraz acıklı buluyorum. Çocuklarımla bir hayvanat bahçesine gittiğimde de aynı hisleri duyuyorum. Karmaşık hale getirme ve imayı, karşılıklı ilişki ve farklı düzlemleri seviyorum.