Radikal Kültür Sanat

16/06/2004

5 Haziran’da Türkiye’nin AB’ye girme ütopyasına karşı seslerin yükseldiği Fransa’da, Paris’e iki buçuk saat uzaklıkta 57 bin nüfuslu Cholet’nin Sanat ve Tarih Müzesi ile Tekstil Müzesi’nde…
CHOLET – 5 Haziran’da Türkiye’nin AB’ye girme ütopyasına karşı seslerin yükseldiği Fransa’da, Paris’e iki buçuk saat uzaklıkta 57 bin nüfuslu Cholet’nin Sanat ve Tarih Müzesi ile Tekstil Müzesi’nde, Maçka Sanat Galerisi’nin (MSG) sergisi açıldı. Sanatçılarla birlikte kalabalık bir grup olarak bir hafta geçirdiğimiz bu kentte, insanlar neredeyse dünyadan habersiz sakin bir yaşam sürüyor. Hiçbir dış olayın etkilemedigi dümdüz bir yaşam deneyimi… Öyle ki, Türkiye’den Erdağ Aksel, Selim Birsel, Elif Celebi, Serhat Kiraz, Ayşen Urfalıoğlu, Füsun Onur, Seyhun Topuz, Candeğer Furtun, İtalya’dan Şükran Moral’in Fransa’dan Francois Morellet, Daniel Buren, Sarkis ve Joel’in katıldığı, aralık ayına kadar sürecek olan sergideki yapıtlar burada yaşayan insanların yaşamına bir sarsıntı ve tedirginlik getirebilir ve sükûneti bozabilir…

Sanat ve Tarih Müzesi, bir apartman kompleksinin altına önceleri süpermarket olarak düşünülmüş, ama 1993’te müzeye dönüştürülmüş bir mekân. Geniş bir kent tarih müzesi ve modern sanat koleksiyonu yer alıyor. Morellet, Buren ve Sarkis müzenin mimarisine müdahale ederek, sıradan postmodern mimariye simgesel anlamlar yüklüyorlar; girişte Buren’in kırmızı, mavi, yeşil, sarı cam tavanı, arka salonda Sarkis’in vitray pencereleri, ön salonda MSG’nin kare seramikleri üstüne yerleştirilmiş Morellet geometrisi hem MSG sergilerini hem de bu müzenin gerçeğini imliyor.
Serhat Kiraz 72 adet dijital resim kaplı küple MSG’yi bu müzenin içine kuruyor ve izleyiciye bu küpleri değiştirerek yapboz olanağı veriyor. Füsun Onur (Kadans başlıklı sergisinden bir düzenleme), Candeğer Furtun (seramik oturan kadın dizisi), Seyhun Topuz (renkli alüminyum
oyuncak yapı elemanları), Ayşen Urfalıoğlu (sabundan üretilmiş koyun sürüsü ve performans videoları), Erdağ Aksel (tripod ayaklı metafor kadınlar) yapıtlarıyla MSG’nin sanat belleğine gönderme yaparak, galeriyi bu müze içinde yeniden yaşatıyorlar.

Karatahta ve tebeşir

Sergiye Roma’dan katılan Şükran Moral’in videosu, Müzeyyen Senar’ın bir taş plak şarkısıyla Avrupa’nın güncelliğini her zaman koruyan kaçak göçmen sorununu vurguluyor; bu videodan alınmış siyah-beyaz bir görüntüde kaçak göçmenler imkânsız bir özgürlüğü çağrıştıran bir gösterenle -bülbül kuşları ile özdeşleşiyor. Selim Birsel’in karatahta, kara masa ve tebeşirle kurduğu, izleyicinin tebeşiri alıp yapıta da katılabileceği yerleştirme modernist ve evrensel temel egitimi irdeliyor. Elif Çelebi
‘güvercin’ videosu ile küçük bir hayvanın devinimlerini göstererek çevresel bilinci sorgulatıyor.
Sergide, iki ölmüş sanatçının -Altan Gürman ve Mengü Ertel- işleri de yer alıyor. Genç Fransız sanatçı Joel Andrianomearisoa’da taze bir İstanbul fotoğrafı ile sergiye katılıyor. Tekstil Müzesi’nde ise Rabia Çapa’nın sanatçılarla birlikte tasarımladığı giysi koleksiyonu sergileniyor.

Bu sergi Fransa’da bugüne değin gerçekleştirilmiş en anlamlı güncel kültürel ilişki. Rabia Çapa’nın, 25 yıllık galericilik deneyimi ve iradesi yanında, 1. ve 2. İstanbul bienalleri ertesinde Morellet ve Buren ile kurduğu profesyonel ilişki, Sarkis’in MSG ile çalışması, Morellet’in Cholet kentinde yaşıyor olması, bu ilişkinin yapıtaşları. Bireysel düzlemde yürütülen kültürel ilişkilerin kalıcı ve sürekli sonuçlar almak için ne denli gerekli olduğuna iyi bir örnek. Her şeyden öte bu serginin -rastlantısal bile olsa zamanlaması çok doğru; Fransa’nın kalbinde, içedönük bir coğrafyasında Türkiye’deki düşünsel süreçler çağdaş sanat yapıtlarıyla kamuoyunun dikkatine sunuluyor… Cholet ve çevresinde çocuklarını yükseköğretime göndermeyen Türk aileler yaşadığını öğrendikten sonra da bu serginin ne denli önemli olduğu ortaya çıktı. Fransa’da yaşayan Türklerin ve Türkiye temsilciliklerinin bu olanağı iyi değerlendirmelerini umut edelim.
Bu serginin gerçekleşmesine TC Dışişleri Bakanlığı, Şişli Belediye Başkanlığı, Ege Seramik, Fujifilm, Bos, Scotchprint destek sundu ve katkı verdi. Fransa tarafında ise İstanbul’dan ayrılacak olan Fransız Kültür Merkezi müdürü Alain Bourdon, Cholet müze müdürü Alain Katz, Loire Kültür Kurumu (DRAC), Cholet Belediyesi bu sergi için özel bir ilgi ve çaba gösterdi.

Sergi, 15 Aralık’a kadar devam edecek. Ayrıntılı bilgi için Tel: 0033 241 49 29 00